jeneverbesspanner Thera juniperata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind september-half november in één generatie. De vlinders worden overdag soms rustend aangetroffen op de waardplant en zijn in het donker vaak gemakkelijk waar te nemen rond de waardplant, waar ze soms in grote aantallen rondvliegen en paren. Ze komen op licht.

Levenscyclus

Rups: juni-september. De rups verpopt zich vastgesponnen aan de naalden van de waardplant of tussen de afgevallen naalden op de grond. De soort overwintert als ei op de waardplant.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Juniper Carpet

Duitse naam

Grauer Wacholder-Nadelholzspanner

Franse naam

la Phalène du genévrier

Synoniemen

Larentia juniperata, Cidaria juniperata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De jeneverbes is een van de waardplanten van deze spanner; ook de wetenschappelijke naam verwijst naar deze naaldboomsoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Thera: Thera is een eiland in de Egeïsche Zee; verdere uitleg is niet te geven.
juniperata: Juniperus communis, jeneverbes, de voedselplant van de rups

Auteursnaam en jaartal

(Linnaeus, 1758)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 11-14 mm. Een fijn getekende, licht bruinachtig grijze spanner. De variabele middenband lijkt opgebouwd uit een serie afzonderlijke vlekken die bij de binnenrand van de vleugel soms los van elkaar liggen. De middenband wordt afgegrensd door zwarte dwarslijnen, die via een witachtige afzetting grenzen aan een lichtere zone en daartegen scherp afsteken. De binnenzijde van de middenband heeft een opvallende scherpe inkeping. In de vleugelpunt ligt een rijtje van drie (soms één of twee) diagonale zwarte streepjes, die soms doorlopen tot aan de middenband. Het vrouwtje is kleiner dan het mannetje en heeft een smallere voorvleugel.

Kenmerken rups

Tot 21 mm; lichaam groen; op de bleek blauwachtig groene rug twee brede, geelachtig witte lengtestrepen; op de flanken een brede, geelachtig witte lengtestreep, die aan de bovenkant met rood is afgezet; poten roze-achtig rood; groene bolronde kop.

Gelijkende soorten vlinder

De schijn-sparspanner (T. britannica) is iets groter, is niet zo fijn en helder getekend en heeft slechts één kort zwart streepje in de vleugelpunt. Zie ook de sparspanner (T. variata).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen T. juniperata versus T. obeliscata, T. britannica en T. variata.

Gelijkende soorten rups

Hoekbanddennenspanner (Pennithera firmata), sparspanner (Thera variata), schijn-sparspanner (Thera britannica), naaldboomspanner (Thera obeliscata), streepjesdwergspanner (Eupithecia intricata), lariksdwergspanner (Eupithecia lariciata), dennenspanner (Bupalus piniaria), dennenbandspanner (Pungeleria capreolaria), lariksspanner (Macaria signaria) en gerimpelde spanner (Macaria liturata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Naaldbossen en andere plaatsen met naaldbomen zoals heiden, graslanden, tuinen en parken.

Planten

Jeneverbes en andere naaldbomen; in tuinen vaak gekweekte coniferen.

Waardplant

Jeneverbes
Juniperus

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie