hennepnetelspanner Perizoma alchemillata
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Half mei-eind augustus in één generatie, in gunstige jaren een partiële tweede generatie van eind september-begin oktober. De vlinders vliegen vanaf de schemering en komen goed op licht. Overdag kunnen ze opgejaagd worden uit de omgeving van de waardplant.
Levenscyclus
Rups: juli-oktober. De rups leeft tussen samengesponnen kelkbladen van de waardplant. De soort overwintert als pop in de grond.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Small Rivulet
Duitse naam
Hohlzahn-Kapselspanner
Franse naam
la Mélanippe coupée
Synoniemen
Larentia alchemillata, Cidaria alchemillata, Melanippe alchemillata, Melanippe rivulata
Meer
Toelichting Nederlandse naam
Gewone hennepnetel is de voornaamste waardplant van deze spannersoort.
Toelichting wetenschappelijke naam
Perizoma: perizoma is een gordel, peri is rond en soma is het lichaam. Vanwege de gelijkenis met een gordel of met gordels die de lijnen op de vleugels vormen als deze opgevouwen zijn.
alchemillata: Alchemilla is het plantengeslacht vrouwenmantel, hetgeen niet de correcte waardplant is.
Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 9-11 mm. Lijkt op de koekoeksbloemspanner (P. affinitata), maar is kleiner. Op de grijsachtig donkerbruine voorvleugel bevindt zich een smalle witachtige dwarsband met halverwege de binnenrand een dubbele inkeping. Dichter naar de vleugelwortel ligt nog een lichte, vaak nauwelijks zichtbare, dwarsband. Over de achtervleugel loopt een vage middenband.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de koekoeksbloemspanner (P. affinitata).
Gelijkende soorten rups
De rupsen van de Perizoma-soorten lijken op elkaar. De waardplant kan behulpzaam zijn bij de determinatie.
N.B.: vergelijk ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen en het habitat.
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België
Algemeen in het hele land. Lokaal soms talrijk.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Naar het oosten tot West-Siberië en via de Kaukasus tot Klein-Azië en heel Europa tot het Iberisch Schiereiland. In het Middellandse Zeegebied Italië, Griekenland en de meeste eilanden; in het noorden tot IJsland en Noord-Amerika.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Open bossen, brede bospaden, struwelen, landwegen, ruige graslanden, verwaarloosde stukken grond en tuinen in het buitengebied.
Planten
Gewone hennepnetel; soms bosandoorn en andere planten.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
