sint-janskruiduil Chloantha hyperici
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Zeer zeldzaam. De soort wordt sinds 1990 slechts af en toe verspreid over het midden en zuiden van het land waargenomen.
Rode lijst
incidenteel
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
April-oktober in twee of drie generaties. De vlinders komen op licht.
Levenscyclus
Rups: mei-juni en augustus-oktober. Er zijn geen rupsenvondsten bekend uit Nederland. De soort overwintert als pop in de grond.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Pale-shouldered Cloud
Duitse naam
Ruderalflur-Johanniskrauteule
Franse naam
la Noctuelle du millepertuis
Synoniemen
Actinotia hyperici
Meer
Toelichting Nederlandse naam
De enige waardplant van deze uil is sint-janskruid.
Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 12-16 mm. Een karakteristieke uil met op de voorvleugel een opvallende witachtige of strokleurige schoudervlek die contrasteert met de aangrenzende lange zwarte strook die vanuit de vleugelwortel naar het midden van de vleugel loopt. De vleugel heeft een grijze grondkleur met bruinachtige vlekken; aan de buitenzijde van de niervlek ligt een opvallende lichtbruine vlek. Er is weinig variatie.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de zwartstreepuil (Hyppa rectilinea).
Verpreiding
Zeldzaamheid
Zeer zeldzaam. De soort wordt sinds 1990 slechts af en toe verspreid over het midden en zuiden van het land waargenomen.
België
Zeer zeldzaam. Na de eerste Belgische vangst in 1987, zijn er nu (tijdelijke) populaties in stadscentra in Antwerpen en Limburg en enkele sporadische meldingen daarbuiten (onder andere in Vlaams-Brabant).
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Nagenoeg heel Zuid-Europa, Klein- en Voor-Azië tot Israël, Irak, de Perzische Golf en de Kaukasus. In Europa verliep vroeger de noordgrens van de Loiremonding via de noordrand van het Duitse Middelgebergte tot Midden-Polen. Een tot voor kort geografisch deelareaal omvatte Noord-Denemarken, Zuid-Zweden, Zuid-Noorwegen en Zuidwest-Finland. Deze populaties vormden ssp. svendseni (Fibiger, 1990). In Midden-Europa was de soort zeldzaam en alleen aanwezig in natuurgebieden. Sinds 1980 breidt hyperici zich uit, maar de reden daarvan is niet bekend: in 1982 Zuid-Hessen (na 100 jaar afwezigheid), 1983 Noord-Frankrijk (Dept. Eure), 1984 Göttingen, 1985 Münster, 1987 België, 1988 Roergebied, 1990 Nederland, 1991 Emden, 1992 Kiel en Dept. Seine-Maritime, 1994 Berlijn (Dardenne 1994, Kristal 1983, Rennswald 1994 en 1995, Roos & Arnscheid 1992, Schroth 1989, Turck 1988, Vermandel 1992 en 1993, Wüst 1992). In de meeste gevallen bleef het niet bij een enkele waarneming.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Gebieden met ruige, verstoorde, open grond.
Planten
Sint-janskruid.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
