zilvervenster Autographa bractea
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Zeer zeldzaam. Een trekvlinder waarvan slechts enkele recente waarnemingen bekend zijn, vooral uit de zuidelijke helft van het land.
Rode lijst
trekvlinder
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Juni-augustus in één generatie. De vlinders vliegen vanaf de schemering en soms overdag; ze komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen.
Levenscyclus
Rups: augustus-juni. De soort overwintert als rups en verpopt zich in een cocon aan de onderkant van een blad van de waardplant.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Gold Spangle
Duitse naam
Silberblatt-Goldeule
Franse naam
la Feuille d'or
Synoniemen
Plusia bractea, Chrysaspidia bractea
Meer
Toelichting Nederlandse naam
De witte vlek is als een zilveren venstertje in de voorvleugel van deze mooie vlinder.
Toelichting wetenschappelijke naam
Autographa: autographos is met eigen hand geschreven; naar de lettertekens (gamma, jota e.d.) die de soort zelf op zijn vleugels heeft geschreven.
bractea: bractea is een dun plaatje metaal, goudblad. Deze soort heeft een wat groter oppervlak goud dan de andere Plusiinae.
Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 18-21 mm. Deze uil heeft dezelfde vorm en rusthouding als de verwante soorten. De voorvleugel is gelijkmatig donker roodachtig bruin gekleurd en heeft een doffe rozeachtig bruine of soms grijsachtig bruine bestuiving. Kenmerkend is de vrij grote, min of meer driehoekige, lichte goudkleurige vlek in het midden van de vleugel. Er is weinig variatie, hoewel de vorm van de goudkleurige vlek enigszins kan variëren.
Kenmerken rups
Tot 35 mm; een 'semi-spanrups' met slechts drie paar buikpoten; lichaam lichtgroen met over de rug zes onregelmatige, witte lengtestrepen en boven de spiracula een witte lengtestreep; kop groen met aan weerszijden een zwarte streep.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de grote koperuil (Diachrysia chryson).
Gelijkende soorten rups
Turkse uil (Chrysodeixis chalcites), koperuil (Diachrysia chrysitis), gelduil (Polychrysia moneta), goudvenstertje (Plusia festucae), moerasgoudvenstertje (Plusia putnami), gamma-uil (Autographa gamma), donkere jota-uil (Autographa pulchrina) en jota-uil (Autographa jota).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Zeer zeldzaam. Een trekvlinder waarvan slechts enkele recente waarnemingen bekend zijn, vooral uit de zuidelijke helft van het land.
België
Zeer zeldzaam. In Vlaanderen zijn slechts enkele waarnemingen bekend (o.a. Kapellen, 2005). In Wallonië zeldzaam en lokaal in Luik, Luxemburg en Namen.
Mondiaal
In Europa vooral in de landen van Midden- en Noord-Europa en dan bij voorkeur in de bergen. Naar het zuiden tot Zuid-Ierland, Zuid-Engeland, Noord-Frankrijk, Vogezen, Alpenzuidrand (een geïsoleerd voorkomen in de Pyreneeën) en op de Balkan zuidwaarts tot Slovenië, Dalmatië, Bulgarije (Pirin) en Roemenië. Naar het noorden tot de Orkney-eilanden en Midden-Scandinavië. Verder naar Voor- en Midden-Azië (Kaukasus, Armenië, Issyk-kul, Tien-Shan, Altaj). Oude meldingen uit nog oostelijker gebieden hebben waarschijnlijk betrekking op A. excelsa (Kretschmar, 1862).
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Heiden, graslanden, bosranden, struwelen en tuinen.
Planten
Diverse kruidachtige en houtige planten, waaronder brandnetel, dovenetel, hondsdraf, bosbes en kamperfoelie.
Waardplant
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
