gewone silene-uil Hadena bicruris
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Eind april-eind september in twee, soms drie generaties. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen. Overdag rusten ze in de vegetatie.
Levenscyclus
Rups: juni-oktober. De jonge rups leeft in de zaaddozen van de waardplant; grotere rupsen foerageren alleen ´s nachts en verlaten overdag de waardplant om zich dicht bij de grond te verbergen. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
The Lychnis
Duitse naam
Lichtnelkeneule
Franse naam
la Noctuelle capsulaire
Oud Nederlandse naam
brandende liefde-uil
Synoniemen
Harmodia bicruris, Hadena capsincola, Dianthoecia capsincola, Mamestra capsincola
Meer
Toelichting Nederlandse naam
De rups leeft onder meer van anjerzaden.
Dit is een vrij gewone soort en van de silene-uilen mogelijk de gewoonste.
Toelichting wetenschappelijke naam
Hadena: hades is de onderwereld. Schrank vertaald 'Trübeule' met 'moping owl' (kniezende uil). Deze naam had aanvankelijk de status van een familienaam.
bicruris: bi- is twee en crus, cruris is de poot. Dit wijst op de verlenging van zowel de ronde als de niervlek met een poot tot tegen de costa.
Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1766)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 14-17 mm. De voorvleugel is tamelijk breed en heeft een grijsachtig bruine kleur met een fijne strokleurige tekening en een grote donkere tapvlek. De witachtig omrande ringvlek en niervlek zijn met hun binnenste uiteinden naar elkaar toe gericht en vormen bijna een V, waarvan de punt in de richting van de binnenrand van de vleugel wijst; beide vlekken staan vrijwel nooit werkelijk met elkaar in verbinding. De ringvlek is tamelijk langgerekt.
Kenmerken rups
Tot 35 mm; lichaam okerkleurig bruin met een rij zwartachtige, V-vormige vlekken over de rug en een zwartachtige lengteband over de spiracula; kop lichtbruin met donkerbruine tekening.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis) en de variabele silene-uil (H. perplexa).
Gelijkende soorten rups
Gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis), witband-silene-uil (Hadena compta) en gevlekte silene-uil (Hadena confusa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.
België
Zeldzaam, maar mogelijk algemener dan aangenomen. Wijdverbreid in het hele land; lokaal talrijk.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Noord-Afrika (Marokko, Algerije), het Iberisch schiereiland, Frankrijk en de Benelux tot de Britse eilanden in het westen en de 64e breedtegraad in het noorden. Bicruris is een atlantisch-mediterraan faunaelement. De oostelijke grens loopt dwars door Midden-Europa maar is nog onvoldoende bekend. Er is overlapping met de westgrens van H. capsincola, een mongools faunaelement. Op een aantal plaatsen zullen beide voorkomen (Hacker, 1996).
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Tuinen, wegbermen, akkerranden, struwelen, bossen, duinen en andere plaatsen langs de kust.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
