koolbandspanner Xanthorhoe designata
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Half april-eind augustus in twee generaties. De vlinders worden overdag soms opgejaagd uit struiken en lage vegetatie en komen geregeld op licht.
Levenscyclus
Rups: juni-juli en eind augustus-oktober. De soort overwintert als pop in een cocon in de strooisellaag.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Flame Carpet
Duitse naam
Kohl-Blattspanner
Synoniemen
Larentia designata, Epirrhoe designata, Cidaria designata, Cidaria propugnata
Meer
Toelichting Nederlandse naam
De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.
Koolbandspanner is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw). De achtergrond van kool is niet duidelijk.
Toelichting wetenschappelijke naam
Xanthorhoe: xanthos is geel en rhoe is een stroom, een rivier; verwijzend naar de gelige kronkellijnen die een aantal soorten van dit genus kenmerken.
designata: designo is duidelijk maken; waarschijnlijk doelend op de mediane lijn die duidelijker uitkomt dan de andere lijnen op de vleugels.
Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1767)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 11-14 mm. Goed te herkennen aan de grijswitte voorvleugel en de tamelijk smalle oranjeroze (zelden grijsachtige) middenband die afgezet is met meerdere zwarte lijnen. Deze band heeft in de buitenste rand vlak bij de voorrand twee naar buiten uitstekende tanden; de band loopt in de richting van de binnenrand smal toe en heeft vaak een dikke zwarte bovenrand. De kleur kan variëren, in het bijzonder de verhouding tussen het zwart en het oranjeroze van de middenband.
Gelijkende soorten rups
Springzaadbandspanner (Xanthorhoe biriviata), bruine vierbandspanner (Xanthorhoe spadicearia), vierbandspanner (Xanthorhoe ferrugata), grote vierbandspanner (Xanthorhoe quadrifasiata), geoogde bandspanner (Xanthorhoe montanata), zwartbandspanner (Xanthorhoe fluctuata), scherphoekbandspanner (Euphyia unangulata) en egale bosrankspanner (Horisme tersata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Verpreiding
Zeldzaamheid
Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België
Vrij algemeen in het hele land.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Dezelfde verspreiding als X. biriviata maar ook vastgesteld op IJsland. Niet op de Balkan, wel in het westen van Centraal-Azië.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Vooral graslanden, natte heiden, bossen en struwelen.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
