bleke novemberspanner Epirrita christyi

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Wordt slechts af en toe waargenomen, het meest op de zuidelijke Veluwe. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst

ernstig bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin oktober-half november in één generatie. De vlinders komen goed op licht. Overdag zijn ze soms rustend aan te treffen op een beukenstam, waarop ze door hun grijsachtige grondkleur nauwelijks opvallen.

Levenscyclus

Rups: april-juni. De rups verpopt zich in de grond. De soort overwintert als ei op een twijg of op de schors.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Pale November Moth

Duitse naam

Buchenwald-Herbstspanner

Franse naam

l'Épirrite de Christy

Synoniemen

Oporinia christyi

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Deze spanner vliegt in november en het uiterlijk is bleker dan dat van de novemberspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Epirrita: epirrheo is stromen, met de stroom meedrijven. De zoveelste variant van Hübner's voorkeur voor het beeld van stromen, rivieren en beekjes.
christyi: W. M. Christy (1863 - 1939) wordt met deze naam eer aangedaan. Hij was een Engels entomoloog die het type-exemplaar van deze soort ving te Rannoch, Schotland.

Auteursnaam en jaartal

(Allen, 1906)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-19 mm. Een spanner met een glanzende grijs- of bruinachtige voorvleugel en een lichte achtervleugel. De voorvleugel is over het algemeen bleker gekleurd dan bij de beide andere Epirrita-soorten en heeft meestal een duidelijk gebandeerd uiterlijk. De V-vormige vlek op de voorvleugel, gevormd door de vertakking van de donkere ader is, indien aanwezig, scherp afgetekend en vrij smal. De kleine, niet altijd aanwezige middenstip is variabel van vorm en ligt duidelijk los van de binnenrand van de donkere buitenste dwarsband. De dwarsband maakt een wijde boog om de middenstip heen in een hoek van altijd meer dan 110°; vooral bij het vrouwtje is dit kenmerk meestal goed te zien. De variatie in de tekening is groot en bij bruine vormen is er soms een bruine middenband aanwezig.

Gelijkende soorten vlinder

De novemberspanner (E. autumnata) is meestal bonter getekend en de binnenrand van de buitenste dwarsband loopt in een scherpe hoek (minder dan 90°) om de middenstip heen. Zie ook de herfstspanner (E. dilutata). De genoemde verschillen tussen de drie Epirrita-soorten zijn vaak echter niet betrouwbaar genoeg om de soorten met zekerheid van elkaar te onderscheiden. Voor een zekere determinatie is genitaliënonderzoek nodig. Zie ook de kleine wintervlinder (Operophtera brumata), de berkenwintervlinder (Operophtera fagata) en de bruine bergspanner (Euphyia frustata).

Gelijkende soorten rups

Oranje berkenspanner (Archiearis parthenias), wegedoornspanner (Philereme transversata), novemberspanner (Epirrita autumnata) en herfstspanner (Epirrita dilutata).
De rupsen van de drie Epirrita-soorten zijn zeer moeilijk van elkaar te onderscheiden (ondanks dat door de foto's in het boek 'Caterpillars of the British Isles' gesuggereerd wordt dat ze in uiterlijk van elkaar verschillen).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vooral (oude) bossen en heidevelden.

Planten

Diverse loofbomen, met een sterke voorkeur voor beuk en kleine berken.

Waardplant

Berk
Betula

Beuk
Fagus

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie