gele kustspanner Aspitates ochrearia

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Een echte kustsoort die vrijwel uitsluitend voorkomt in Zeeland en in het zuidwesten van Zuid-Holland; de soort wordt echter de laatste jaren ook steeds vaker langs de kust van Noord-Holland gezien en ook op Texel, Vlieland, Terschelling en Ameland is de soort tegenwoordig al aangetroffen. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind april-eind augustus in één, soms twee generaties. De vlinders worden overdag vaak opgejaagd vanuit de bodemvegetatie en kunnen bij warm weer ook vliegend worden waargenomen. Na het invallen van de duisternis zijn ze rustend op stengels te vinden. Ze komen op licht, meestal in kleine aantallen.

Levenscyclus

Rups: september-juli. De rups overwintert op de waardplant of op andere planten in de grasvegetatie.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Yellow Belle

Duitse naam

Wiesen-Staubeule

Franse naam

l'Aspilate ochracée

Synoniemen

Aspilates ochrearia, Semiaspilates ochrearia

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Deze spanner is bij ons een soort die voorkomt in de directe omgeving van de noordzeekust. De grondkleur van deze soort is geel hoewel ook bruinere exemplaren voorkomen.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Aspitates: aspitates werd later door Treitschke gecorrigeerd naar Aspilates, maar volgens de I.C.Z.N.-regels moet de eerste spelling gehandhaafd blijven. Aspilates is een kostbare Arabische steen waar Plinius melding van maakt.
ochrearia: ochra is oker, een soort gele aarde, naar de grondkleur van de vlinder.

Auteursnaam en jaartal

(Rossi, 1794)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-16 mm. Heeft op de enigszins afgeronde gelige voorvleugel twee bruine, vaak gegolfde dwarslijnen. De grijze lijn op de wittige achtervleugel is eveneens gegolfd. Het vrouwtje is minder geel dan het mannetje, soms bijna bruinwit, en heeft ongeveerde antennen. De achterrand van de voorvleugel is soms geblokt, vooral bij het vrouwtje. De grootte kan enigszins variëren.

Gelijkende soorten vlinder

Lijkt op de zeldzame strogele spanner (A. gilvaria) en op de roodstreepspanner (Rhodometra sacraria), die beide een puntigere voorvleugel hebben met daarop geen twee dwarslijnen maar één schuine streep.

Gelijkende soorten vlinder

strogele spanner

roodstreepspanner

Verpreiding

Zeldzaamheid

België

Vrij algemeen in de kuststreek en het Antwerpse havengebied. Daarbuiten slechts enkele waarnemingen van zwervers.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Verbreid in de kustzones van Noordwest-Afrika en in het gehele kustgebied van Europa, inclusief de Zwarte Zee en de Middellandse Zee. Ook op Corsica, Sardinië en Sicilië, maar niet bekend van Kreta. Ontbreekt in Ierland, Noordwest-Engeland en de landen rond de Oostzee. Oostelijk tot in Midden-Azië. Soms ook landinwaarts.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.