kroonvogeltje Ptilodon capucina
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Half april-begin september in twee generaties. De vlinders komen op licht en zijn bij hoge uitzondering ook overdag actief.
Levenscyclus
Rups: juni-oktober. De rups kan zowel op volgroeide als op jonge bomen worden gevonden. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Coxcomb Prominent
Duitse naam
Kamel-Zahnspinner
Franse naam
la Crête de coq
Synoniemen
Lophopteryx capucina, Ptilodon camelina, Lophopteryx camelina, Notodonta camelina
Meer
Toelichting Nederlandse naam
Kroonvogeltje is een al lang bestaande naam en wordt al gebruikt door Ter Haar in 'Onze vlinders'.
Kroon slaat uiteraard op het kapje op de kop; maar waarom juist deze vlinder met vogeltje wordt aangeduid blijft onduidelijk.
Toelichting wetenschappelijke naam
Ptilodon: ptilon is een veer, een vleugel en oudous, odontos is tand, naar het pluimpje op de voorvleugel.
capucina: cappa is een kap, een puntmuts. Dit woord is ook herkenbaar in Capucijner monniken, een afdeling van de Franciscanen. Uiteraard een verwijzing naar de grote kuif op de thorax van de vlinder.
Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 17-22 mm. De voorvleugel heeft een gelijkmatige lichte of donkere warmbruine grondkleur. De tanden aan de binnenrand van de voorvleugel vormen in rusthouding een opvallende donkerbruine uitstulping aan de rugzijde. Op het borststuk bevindt zich een karakteristieke grote kam die van boven crèmekleurig is en als een soort kroontje naar voren wijst. Er is weinig variatie in tekening.
Kenmerken rups
Tot 35 mm; lichaam bleek blauwachtig groen, soms met een rozeachtig purperen of een bleek okerkleurige zweem; op de flanken een geelachtig witte lengtestreep met daarin achter elk spiraculum een rood veegje; segment elf met een paar roodgepunte wratten op de rugzijde; kop lichtgroen of okerkleurig.
Gelijkende soorten vlinder
De esdoorntandvlinder (P. cucullina) heeft een groot wit vlak aan de achterrand en is kleiner.
Verpreiding
Zeldzaamheid
Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België
Vrij algemeen in het hele land.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van het noorden van het Iberisch schiereiland via heel West-, Midden- en Noord-Europa tot Oost-Azië (Japan). De zuidgrens loopt over Midden-Italië en de Balkan en via Turkije tot de Zwarte Zee en de Kaukasus. Naar het noorden via Scandinavië tot aan de poolcirkel.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
