rondvleugelbeertje Thumatha senex
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen en kan op sommige plaatsen talrijk zijn; wordt ook elders in het land af en toe waargenomen in moerassige gebieden. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Half juni-half augustus in één generatie. De vlinders vliegen langzaam, maar met snelle vleugelslagen, boven weelderige grasvegetaties. Ze zijn vooral actief rond zonsondergang en zonsopkomst en komen op licht.
Levenscyclus
Rups: september-mei. De soort overwintert als jonge rups; op milde winterdagen komt de rups soms tevoorschijn om te foerageren.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Round-winged Muslin
Duitse naam
Rundflügel-Flechtenbärchen
Franse naam
la Nudarie vieille
Oud Nederlandse naam
moerasmosbeer
Synoniemen
Comacla senex, Nudaria senex, Thumata senex
Meer
Toelichting Nederlandse naam
De aanduiding beertje heeft deze soort gemeen met de kleinere soorten uit de familie van de beervlinders (Arctiidae). De naam beervlinders heeft deze familie te danken aan het uiterlijk van de rupsen die dicht behaard zijn en daardoor aan een beer doen denken.
De vorm van de voorvleugels van het rondvleugelbeertje wordt omschreven als breed, afgerond en enigszins doorschijnend.
Toelichting wetenschappelijke naam
Thumatha: thumatha is waarschijnlijk helemaal zonder betekenis; Walker geeft geen uitleg.
senex: senex is oud, op leeftijd; mogelijk naar de dunne laag schubben op de vleugels die een kalende oude man suggereren. Spuler wijst op de grijze kleur van de vleugels, die ook in verband gebracht kan worden met een grijsaard. Hübner beschreef deze soort aanvankelijk als een Noctua, later pas werd het een beervlinder.
Auteursnaam en jaartal
(Hübner, 1808)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 10-11 mm. Een klein, broos en goed herkenbaar crèmekleurig beertje met brede afgeronde, enigszins doorschijnende vleugels. Op de voorvleugel bevinden zich twee rijen donkere streepjes of vlekjes en een donkere middenstip. De achtervleugel heeft een kleine donkere middenvlek en daarbuiten een rij donkere streepjes of vlekjes.
Gelijkende soorten vlinder
Het bleek beertje (Nudaria mundana) heeft geheel doorzichtige vleugels, die bovendien iets smaller en minder afgerond zijn.
Gelijkende soorten rups
Vierstipbeertje (Cybosia mesomella), rozenblaadje (Miltochrista miniata) en phegeavlinder (Amata phegea). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen en kan op sommige plaatsen talrijk zijn; wordt ook elders in het land af en toe waargenomen in moerassige gebieden. RL: niet bedreigd.
België
Vrij zeldzaam, maar wijdverbreid in het hele land. Toegenomen en lokaal vrij algemeen.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van West-Europa, inclusief de Britse eilanden, via de gematigde zone tot in het Wolgagebied en tot de Oeral. Naar het zuiden via Noord-Italië tot de Balkan en het noordelijk deel van Klein-Azië. Naar het noorden tot bij de poolcirkel (Zweden, Finland).
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Moerassen, natte heiden, vochtige graslanden, rivieroevers en duinmeertjes; ook bossen.
Planten
(Korst)mossen en algen op loofbomen en struiken.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
