bandheidelibel Sympetrum pedemontanum

Levenswijze

Levenscyclus

De bandheidelibel heeft een eenjarige levenscyclus en overwintert als ei. De eieren komen in het voorjaar uit, waarna de larven zich snel ontwikkelen. Uitsluipen vindt plaats vanaf half juni tot begin september, met een piek in eind juli en begin augustus. Het uitsluipen gebeurt soms sterk geconcentreerd, waardoor tijdelijk een grote hoeveelheid verse imago’s rond het water aanwezig kan zijn.

De larvenhuidjes zijn vaak met bodemmateriaal besmeurd en slechts enkele centimeters hoog en diep verborgen in de oever vegetatie te vinden.

De eieren zijn lang-ovaal, 0,54-0,57 mm lang en 0,36-0,44 mm breed (Münchberg, 1938); ze zijn aanvankelijk geelachtig wit, later meer bruinachtig.

Leefomgeving van de larve

De larven leven tussen waterplanten in ondiep water.

Biotoop

De bandheidelibel plant zich voort in ondiepe, stilstaande en vrij smalle zwakstromende waterlopen zonder schaduw en vaak met een goed ontwikkelde helofytenvegetatie. Ondergedoken, drijvende en in het water staande planten zijn dan ook meestal aanwezig, maar vormen geen dichte structuur. De oevervegetatie is bij voorkeur ruig (niet intensief gemaaid). Structuurrijke heiden of graslanden zijn meestal in de directe omgeving aanwezig. Vaak betreft het tijdelijke, meso- tot eutrofe wateren. Onbegroeide, beschaduwde en diepere wateren worden niet bevolkt, ook al zijn er populaties in de directe omgeving (Tamm 1982).
Behalve in zwak stromende wateren komt de bandheidelibel ook voor in stilstaande wateren, die onder invloed staan van kwel, een zeer open vegetatiestructuur hebben en periodiek droog kunnen vallen. De bandheidelibel gedraagt zich in dergelijke biotopen als pioniersoort en vormt hier doorgaans geen stabiele populaties.
Wateren waar deze soort voorkomt zijn onder andere zandwinplassen, wateren in groeven, ondiepe poelen, moerassen, overstromingsvlakten, oude meanders, vijvers, verlandingszones van meren en min of meer kunstmatige stromende wateren zoals sloten, kanaaltjes en weidebeekjes.
Tamm (1982) vermoedt dat er geen speciale eisen aan de zuurgraad van het water worden gesteld. Toch is het opvallend dat zowel op de belangrijkste Nederlandse als Belgische vindplaatsen het water in de sloten en kanaaltjes kalkrijk is. Op deze plaatsen wordt het water kunstmatig ingelaten (Breuer et al. 1991, Brock et al. 1997, Buck 1990, Van Delft 1998, Glitz et al. 1989, Michiels & Dhondt 1987, Tamm 1982, pers. med. R. Jödicke, A. Martens & F. Raemakers).
Stromende en stilstaande wateren met bandheidelibellen hebben met elkaar gemeen dat ze gevoed worden door kwelwater. Vooral in landbouwgebieden speelt ijzerrijke kwel waarschijnlijk een belangrijke rol, omdat ijzerionen een overschot aan fosfaat kunnen binden, wat de waterkwaliteit ten goede komt.
We kunnen de vraag stellen: “Is de aanwezigheid van kwel een harde randvoorwaarde voor de soort, of zijn er ook populaties te vinden op plaatsen zonder kwel”?
 
Overgenomen ( met toestemming) uit:

• Atlas De Nederlandse Libellen en NCB Naturalis, soortenregister. 
• Brachytron jrg: 11 (2) een actualisatie van de verspreiding van de Nederlandse libellen