vroege glazenmaker Aeshna isoceles

Levenswijze

Levenscyclus

Een of twee jaar. De (eerste) winter wordt doorgebracht als larve, in plaats van als ei zoals bij de meeste andere glazenmakers. Uitsluipen gebeurt vanaf eind april tot eind juli, met een piek in de tweede helft van mei en de eerste van juni.

De larvenhuidjes van de vroege glazenmaker zijn variabel van kleur, van bijna zwart tot doorzichtig bruin. De larvenhuidjes zijn in de oevervegetatie tot circa een halve meter hoogte te vinden.

Leefomgeving van de larve

Tussen ondergedoken waterplanten en uit het water stekende planten in de oeverzone.

Biotoop

De vroege glazenmaker komt vooral voor in verlandingszones van (matig) voedselrijke wateren in laagveenmoerassen met een redelijke tot goede waterkwaliteit. De soort komt ook voor bij mesotrofe vennen, maar is daar sterk achteruitgegaan. De combinatie van hoge, deels in het water staande oeverplanten en ondergedoken planten, al dan niet met drijfbladeren, lijkt een voorwaarde voor vestiging. Voortplanting vindt vooral plaats in laagveenmoeras met velden van krabbescheer (Stratiotesaloides) en structuurrijke rietkragen, en in ondiepe, beschutte en onbeschaduwde poelen. De vroege glazenmaker stelt minder hoge eisen aan een krabbescheervegetatie dan A.viridis. Zo komt de vroege glazenmaker ook voor in krabbescheervegetaties met veel kroos en bij kleine krabbescheervelden. In mindere mate plant de soort zich voort in smalle laagveensloten met een homogene rietkraag en met ondergedoken waterplanten als groot blaasjeskruid (Utriculariavulgaris) en grof hoornblad (Ceratophyllumdemersum).
Buiten de laagveengebieden is A.isoceles te vinden bij wielen en leemplassen met een goed ontwikkelde oever- en watervegetatie, en bij plassen en matig voedselrijke vennen op de hoge zandgronden. In het Rivierengebied vliegt de soort bij verlandende oude rivierarmen met planten als waterscheerling (Cicutavirosa) en watermunt (Menthaaquatica) op de oever. De watervegetatie bestaat uit drijfbladplanten als watergentiaan (Nymphoidespeltata), witte waterlelie (Nymphaeaalba) en gele plomp (Nupharlutea) (pers. med. E. Lam). In de Flevopolder vliegt de soort bij plassen met voornamelijk riet (Phragmites australis) langs de oever (Raaijmakers 1997). Bij heidevennen worden jaarlijks kleine aantallen waargenomen (Wasscher 1996). In de Amsterdamse Waterleidingduinen plant de soort zich sinds 1998 voort in kleine kwelplasjes (Dijkstra et al. 1999, Wasscher & Van Velzen 1998). Volgens Schorr (1990) is de soort in Duitsland op oude wateren aangewezen. Dit lijkt in Nederland ook het geval te zijn, al meent Peters (1987) dat A.isoceles in noordelijke delen van het verspreidingsgebied als pionier kan voorkomen.
 
Sinds het verschijnen van de “Atlas” blijkt de Vroege glazenmaker ook biotopen weten te koloniseren die voorheen ongeschikt waren. Zo is de soort nu toch ook te vinden bij veel stadsparken, en duinplassen. Het gaat hierbij altijd om plekken met uitgebreide watervegetatie met vaak zones met Riet (Phragmites australis) of Lisdodde (Typha sp.). De soort lijkt in toenemende mate ook weer voor te komen bij vennen. Behalve van de klimaatverandering zal ze zeker ook geprofiteerd hebben van de verbeterde waterkwaliteit.
 
Overgenomen (met toestemming) uit:

• Atlas De Nederlandse Libellen en NCB Naturalis, soortenregister. 
• Brachytron 2008 jrg: 11 (2). Een actualisatie van de verspreiding van de Nederlandse Libellen.