zwartvlekdwergspanner Eupithecia centaureata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half april-begin november in twee, soms drie generaties. De vlinders komen op licht. Overdag zijn ze rustend te vinden op paaltjes, muren of ramen; wanneer ze verstoord worden verbergen ze zich onder bladeren.

Levenscyclus

Rups: mei-december. Rupsen van de eerste generatie (mei-juli) worden veel minder vaak gezien dan die van de tweede generatie (vanaf augustus). Ze leven op de bloeiwijze van de waardplant. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Lime-speck Pug

Duitse naam

Weisser Blütenspanner

Franse naam

l'Eupithécie à tirets

Oud Nederlandse naam

centaureaspanner, duizendguldenkruidvlindertje

Synoniemen

Tephroclystia centaureata, Eupithecia oblongata, Tephroclystia oblongata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.
Door de grote zwarte vlek op de voorvleugel is deze dwergspanner makkelijk herkenbaar.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.
Centaureata: Centaurea is het plantengeslacht duizendguldenkruid waar ook enige van de vele voedselplanten toe behoren.

Auteursnaam en jaartal

(Denis & Schiffermüller, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-12 mm. De enige overwegend witte dwergspanner met slechts één grote blauwachtig grijze of zwartachtige vlek langs de voorrand van de voorvleugel; vaak is deze vlek verbonden met de middenstip. Er is enige variatie. Soms is de vlek langs de voorrand onduidelijk en staat de middenstip geïsoleerd; soms is de grondkleur meer grijsachtig.

Kenmerken rups

21-23 mm. Lijfkleur is buitengewoon variabel, met als basis groen, bruin of grijs en gewoonlijk met roodachtige, bruine of grijze ruglijn en dikwijls met nog meer tekening op rug en flanken.

Gelijkende soorten vlinder

De witvlakdwergspanner (E. succenturiata) is groter en heeft een andere vleugelvorm; bovendien is de gehele voorrand donker. Zie ook de gemarmerde dwergspanner (E. irriguata).

Gelijkende soorten rups

Heidedwergspanner (Eupithecia satyrata), egale dwergspanner (Eupithecia absinthiata), schermbloemdwergspanner (Eupithecia tripunctaria), smalvleugeldwergspanner (Eupithecia nanata), jeneverbesdwergspanner (Eupithecia pusillata), v-dwergspanner (Chloroclystis v-ata), zwartkamdwergspanner (Gymnoscelis rufifasciata) guldenroededwergspanner (Eupithecia virgaureata), voorjaarsdwergspanner (Eupithecia abbreviata), eikendwergspanner (Eupithecia dodoneata), vingerhoedskruiddwergspanner (Eupithecia pulchellata) en beverneldwergspanner (Eupithecia pimpinellata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Struwelen, wegbermen, kwelders, schorren en slikken, open bossen en tuinen.

Planten

Diverse kruidachtige planten waaronder koninginnenkruid, duizendblad, engelwortel, wilde averuit, pastinaak, jakobskruiskruid, guldenroede en bijvoet.

Waardplant

Duizendblad
Achillea

Engelwortel
Angelica

Bijvoet
Artemisia

Koninginnekruid
Eupatorium

Wederik
Lysimachia

Pastinaak
Pastinaca

Guldenroede
Solidago

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie