egale dwergspanner Eupithecia absinthiata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het land voor en is op diverse plaatsen talrijk. Vlinders van de vorm goossensiata zijn minder gewoon en komen voor in heidegebieden op de zandgronden. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half april-half september in één generatie. De vlinders vliegen vanaf de schemering en komen goed op licht.

Levenscyclus

Rups: eind juli-oktober. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Wormwood Pug

Duitse naam

Kreuzkraut-Blütenspanner

Franse naam

l'Eupithécie de l'absinthe

Synoniemen

Tephroclystia absinthiata, Eupithecia absinthiata f. goossensiata, Tephroclystia absinthiata, Eupithecia absinthiata, Tephroclystia goossensiata, Eupithecia goossensiata, Eupithecia minutata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.
De bruine kleur ligt egaal over de voorvleugel verdeeld.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.
Absinthiata: Artemisia absinthium is absint-alsem, een voedselplant van de rups.

Auteursnaam en jaartal

(Clerck, 1759)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Volgens de gevolgde taxonomische indeling wordt Eupithecia goossensiata (Mabille, 1869) gezien als vorm van de egale dwergspanner. Omdat in Nederland tot nu toe altijd twee aparte soorten werden onderscheiden, wordt bij deze egale dwergspanner extra aandacht gegeven aan de vorm goossensiata. Voorvleugellengte: 11-13 mm. De enigszins langwerpige voorvleugel van deze lastige Eupithecia-soort is gelijkmatig roodachtig bruin of kaneelbruin. Langs de voorrand bevinden zich duidelijke donkere vlekjes. De middenstip is groot en donker en in de binnenrandhoek ligt een opvallende witte vlek. De franje is niet of nauwelijks geblokt en op het achterlijf bevindt zich een zwarte band. Vlinders van de vorm goossensiata zijn gemiddeld kleiner en meer grijsachtig; de voorvleugel wordt doorkruist door diverse dwarslijntjes en de aders zijn vaak duidelijk zwart-wit gestippeld.

Kenmerken rups

Lengte: 18-20 mm. Grondkleur is variabel, gewoonlijk tinten bruin, groen of okerkleurig met een donkerder ruglijn die dikker is op het achterste deel van ieder segment. Subdorsaal nog een donkerder lijn en dikwijls donkere streepjes langs de flanken.

Gelijkende soorten vlinder

De hopdwergspanner (E. assimilata) is kleiner en heeft een meer afgeronde voorvleugel; de witte vlek in de binnenrandhoek is groter en opvallender en de franje is geblokt. De kruiskruiddwergspanner (E. expallidata) is groter, heeft een meer afgeronde voorvleugel en is bleker van kleur; de middenstip is vaak langgerekter (hoewel die van de egale dwergspanner soms ook langwerpig kan zijn) en de witte vlek in de binnenrandhoek is onduidelijk. De zeer variabele klokjesdwergspanner (E. denotata) heeft doorgaans geen duidelijke vlekken langs de voorrand van de voorvleugel. Zie ook de schermbloemdwergspanner (E. tripunctaria), de eppedwergspanner (E. selinata), de beverneldwergspanner (E. pimpinellata),  de drievlekdwergspanner (E. trisignaria) en de struikheidedwergspanner (E. goossensiata).

Gelijkende soorten rups

Zwartvlekdwergspanner (Eupithecia centaureata), heidedwergspanner (Eupithecia satyrata), schermbloemdwergspanner (Eupithecia tripunctaria), smalvleugeldwergspanner (Eupithecia nanata), jeneverbesdwergspanner (Eupithecia pusillata), v-dwergspanner (Chloroclystis v-ata), zwartkamdwergspanner (Gymnoscelis rufifasciata), guldenroededwergspanner (Eupithecia virgaureata), voorjaarsdwergspanner (Eupithecia abbreviata), eikendwergspanner (Eupithecia dodoneata), vingerhoedskruiddwergspanner (Eupithecia pulchellata) en beverneldwergspanner (Eupithecia pimpinellata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vooral tuinen in stedelijke omgeving, maar ook allerlei andere gebieden: van kwelders, schorren en slikken tot graslanden en open bossen. Vlinders van de vorm goossensiata komen vooral voor op heiden.

Planten

Diverse kruidachtige planten waaronder duizendblad, bijvoet, koninginnenkruid, jakobskruiskruid en guldenroede; de belangrijkste waardplant van de vorm goossensiata is struikhei.

Waardplant

Duizendblad
Achillea

Bijvoet
Artemisia

Struikhei
Calluna

Koninginnekruid
Eupatorium

Guldenroede
Solidago

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie