Eind mei-oktober in twee generaties; de tweede generatie is partieel. De mannetjes vliegen overdag in een schichtige zigzagvlucht. De vrouwtjes kunnen zich niet verplaatsen en blijven op hun cocon zitten.
Rups: augustus-mei. De soort overwintert als rups tussen bladeren op de waardplant, waar ook de cocon voor de verpopping gevormd wordt. Het vrouwtje zet de eieren af op haar eigen cocon.
Scarce Vapourer
Eckfleck-Bürstenspinner
la Soucieuse
donkere witvlak
Orgyia gonostigma
Hoekstipvlinder is een al lang bestaande naam en wordt al gebruikt door Ter Haar in 'Onze vlinders'.
Het mannetje van deze soort heeft een paar opmerkelijke vlekken of stippen in de hoeken van de voorvleugel.
Orgyia: orguia is strict genomen het bereik van uitgestrekte armen, een basisgrootheid; hier worden de uitgestrekte armen zelf bedoeld, naar de houding van de rustende vlinder, met de voorpoten naar voren uitgestrekt.
recens: recens is jong, recent; dit benadrukt de grote verwantschap met O. antiqua, maar is er toch van te onderscheiden.
(Hübner, 1819)
Voorvleugellengte: ♂ 13-17 mm. De voorvleugel heeft een chocoladebruine grondkleur met daarop een patroon van vlekken en lijnen in verschillende kleuren. Kenmerkend zijn de witte en oranjebruine vlekken in de vleugelpunt. Opvallend zijn de witte vlekken in de binnenrandhoek. Het vrouwtje heeft zeer kleine vleugelstompjes en een dik gezwollen donkergrijs lichaam, dat zacht behaard is. Het mannetje heeft geveerde antennen.
Tot 35 mm; lichaam zwart, bedekt met witachtige haarborstels, die op kleine wratjes staan ingeplant; de segmenten vier tot zeven elk met een opvallende bruiine tot roodachtig bruine haarborstel op het midden van de rug; segment een met een paar naar voren wijzende borstels van lange, gepluimde zwarte haren en segment elf met een identieke haarborstel, die op het midden van de rug staat en naar achteren wijst; over de rug een dubbele rij oranje-rode vlekken en over de flanken een brede rode lengtestreep; kop zwart.
Mannetjes van de witvlakvlinder (O. antiqua) en van de heidewitvlakvlinder (O. antiquoides) missen de witte en oranjebruine vlekken in de vleugelpunt; het lichaam van het vrouwtje van deze beide soorten is korter behaard en lichter van kleur.
Witvlakvlinder (Orgyia antiqua), heidewitvlakvlinder (Orgyia antiquoides) en moerasspinner (Laelia coenosa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Zeldzaam. Kan verspreid over het land worden waargenomen. RL: ernstig bedreigd.
Verdwenen. Vroeger gekend uit zeven provincies, maar na 1980 niet meer in België waargenomen.
De soort staat als Regionaal Uitgestorven op de Rode Lijst Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).
Van het noorden van het Iberisch schiereiland oostwaarts via West- en Midden-Europa, inclusief Zuid-Engeland, via de gematigde zone tot Oost-Azië (Japan). Naar het noorden tot Zuid-Scandinavië en naar het zuiden tot aan de Middellandse Zee.
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Natte heiden, vochtige bossen en moerassen.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting