zwarte witvleugeluil Aporophyla nigra

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid en lokaal voor in het zuiden van het land. RL: gevoelig.

Rode lijst

gevoelig

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin september-eind oktober in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer; ze foerageren op bloemen van klimop en op overrijpe bramen.

Levenscyclus

Rups: oktober-mei. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag dicht bij de grond. De soort overwintert als jonge rups. De verpopping vindt plaats in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Black Rustic

Duitse naam

Schwarze Glattrückeneule

Franse naam

la Noctuelle anthracite

Synoniemen

Hadena aethiops

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De witvleugeluilen hebben witte achtervleugels. Het betreft het Genus Aporophyla.
De vlinder van deze soort is nagenoeg zwart. Ook de Latijnse soortnaam wijst op de zwarte vleugels.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Aporophyla: aporos is ingewikkeld, moeilijk en phule is een klasse, een groep, vrij geïnterpreteerd is dit ieder taxon boven die van soort. Dit verwijst naar de moeilijkheid om dit genus een goede plaats te geven in de systematiek.
nigra: niger is zwart, naar de grondkleur van de voorvleugels.

Auteursnaam en jaartal

(Haworth, 1809)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-21 mm. Op de glanzend zwartachtig donkerbruine of zwarte voorvleugel vallen de dwarslijnen en de uilvlekken nauwelijks op. Het enige in het oog springende kenmerk is de wit- of geelachtige achterrand van de niervlek. In het zoomveld bevinden zich enkele lichte vlekjes langs de voorrand. Het mannetje heeft een witte achtervleugel met een smalle donkere streep langs de achterrand; het vrouwtje heeft een grijze achtervleugel met een lichtere vleugelwortel.

Kenmerken rups

Tot 50 mm; slank; lichaam zeer variabel in kleur van groen tot roodachtig bruin, roze of grijs; over het midden van de rug een rij donkere pijlvlekken met aan weerszijden een donkere lengtestreep; over de zwartgerande spiracula een witte lengtestreep met daaronder een geelachtig groene lengteband; de groene vormen hebben vaak een bruine zweem en bruine tekening; kop bruin of bruinachtig groen.

Gelijkende soorten vlinder

Zwartachtige exemplaren van de bruine witvleugeluil (A. lutulenta) en de heidewitvleugeluil (A. lueneburgensis) zijn kleiner, hebben nooit een glanzend uiterlijk en de niervlek heeft niet zo'n opvallend licht gekleurde achterrand; de mannetjes hebben bovendien geveerde antennen.
N.B.: De bruine witvleugeluil komt niet in Nederland voor heeft zijn verspreiding in het zuidoosten van Europa: van Italië en Zwitserland verder naar het oosten.

Gelijkende soorten rups

Bruine witvleugeluil (Aporophyla lutulenta)en heidewitvleugeluil (Aporophyla lueneburgensis).
N.B. 1: Vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
N.B. 2: De bruine witvleugeluil komt niet in Nederland voor heeft zijn verspreiding in het zuidoosten van Europa: van Italië en Zwitserland verder naar het oosten.

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Heiden, graslanden, wegbermen, bosranden en andere grazige ruigten.

Planten

Diverse kruidachtige en houtige planten, waaronder klaver, zuring, berk, wilg en struikhei; ook grassen.

Waardplant

Berk
Betula

Zuring
Rumex

Wilg
Salix

Klaver
Trifolium

Bosbes
Vaccinium

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie