Nieuwsbericht

Nachtvlinderjaar 2018

vrijdag 28 december 2018

Het jaar 2018 zit er bijna op. En daarom is het weer tijd voor de ‘lijstjes’. Wie deed het nou het best en wie presteerde het slechtst? Vandaag in het eerste deel: nachtvlinders.

Bij nachtvlinders blijken allerlei factoren van invloed op de lijstjes. Er zijn 2 grote databestanden waarin de waarnemingen van nachtvlinders worden opgeslagen: de Nationale Databank Flora en Fauna en de Database Noctua bekijken. Als we deze analyseren blijkt al snel dat we twee volgordes kunnen hanteren: een lijst gerangschikt op het aantal waarnemingen (bijvoorbeeld 1 waarneming van 50 vlinders) en een lijst gerangschikt op het aantal doorgegeven individuen (bijvoorbeeld 50 gamma-uilen). En die twee lijsten variëren nogal.

Bijzondere top 2

De eikenprocessierups staat op nummer 1, maar er worden vrijwel alleen rupsen gemeld. De vlinder wordt door veel minder mensen waargenomen, omdat hij vooral 's nachts vliegt. Foto: Ab Baas De eikenprocessierups staat op nummer 1, maar er worden vrijwel alleen rupsen gemeld. De vlinder wordt door veel minder mensen waargenomen, omdat hij vooral 's nachts vliegt. Foto: Ab Baas

Rupsen vs vlinders

De top 5 van meest getelde individuen wordt aangevoerd door de eikenprocessierups met maar liefst ruim 238.000 exemplaren. Op de tweede plek staat de kastanjemineermot met ruim 185.000 stuks. Maar er is iets bijzonders: deze twee soorten worden niet als vlinder gezien, maar als rups. Een nest van de eikenprocessierups valt flink op en bestaat uit honderden rupsen. En ook een kastanje die is aangetast kan je goed zien. Van deze nachtlinders worden de vlinders veel minder gemeld, omdat ze veel minder gezien worden dan de rupsen.

De eerste nachtvlinder die in 2018 als vlinder het meest is gezien, is de gamma-uil. Deze trekvlinder wordt in de (na)zomer altijd gezien in flinke aantallen. In de top vijf die is gerangschikt op het aantal waarnemingen kwam de gamma-uil dan ook op nummer een, op basis van aantal individuen op nummer 3.

Top 5 nachtvlinders

Op basis van aantal waarnemingen

  1. Gamma-uil (>)
  2. Buxusmot (>)
  3. Kolibrievlinder (>)
  4. Huismoeder (>)
  5. Muntvlinder (>)
  6. Grijze stipspanner (>)
  7. Zwartkamdwergspanner (>)
  8. Sint-jacobsvlinder (>)
  9. Taxusspikkelspanner (>)
  10. Paardenbloemspanner (>)

Top 5 nachtvlinders

Op basis van aantal individuen

  1. Eikenprocessierups (>)
  2. Paardenkastanjemineermot (>)
  3. Gamma-uil (>)
  4. Kleine wintervlinder (>)
  5. Buxusmot (>)
  6. Bastaardsatijnvlinder (>)
  7. Vogelkersstippelmot (>)
  8. Sint-jacobsvlinder (>)
  9. Kardinaalsmutsstippelmot (>)
  10. Huismoeder (>)

Nieuwkomer: buxusmot

Op de tweede plek in de 'top 5 aantallen' staat de buxusmot. Deze vlinder kwam een aantal jaren geleden nog niet eens in ons land voor. Maar de afgelopen jaren 'bestormde' deze vlinder ons land, met alle gevolgen van dien. Volgend jaar op nummer 1?

Kolibrietjes in de tuin

nummer drie in die lijst was de kolibrievlinder. Dat is een zeer opvallende, overdag actieve vlinder die graag tuinen bezoekt en daarom veel wordt opgemerkt. Bovendien is de soort niet te verwarren met een andere, wat ook het aantal waarnemingen beïnvloedt. 

 

Ook in Nederland woren nog ieder jaar nieuwe soorten gemeld. Vaak gaat dat om micronachtvlinders, waar minder van bekend is en waar minder mensen zich actief mee bezig houden. Er moet dus nog veel onderzoek naar gedaan worden. Onder andere slakkenspoormotten en het verkennertje werden voor het eerst in ons land gemeld.

Warme zomer: veel 'weeskinderen'

Het afgelopen jaar werden ook twee nachtvlinders uit de groep van de 'weeskinderen' veel gezien. Ze kwamen bij lange na niet in de top vijf terecht, maar zijn zeker het vermelden waard. Het rood weeskind is altijd redelijk algemeen, maar dit jaar waren er vooral opvallend veel meldingen van het karmozijnrood weeskind. Mogelijk dat de warmte deze soort goed heeft gedaan.

Kennis over nachtvlinders

Dankzij het Landelijk Meetnet Nachtvlinders van De Vlinderstichting krijgen we steeds meer kennis over nachtvlinders in Nederland. En daar kan iedereen aan bijdragen. Doe mee en ontdek de wereld van nachtvlinders!

Lees verder

2018 Buxusmot Eikenprocessierups GammaUil Jaaroverzicht KarmozijnroodWeeskind Kolibrievlinder Nachtvlinders RoodWeeskind