blauw weeskind Catocala fraxini

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

spinneruilen (EREBIDAE)

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een trekvlinder die verspreid over het land af en toe wordt waargenomen.

Rode lijst

trekvlinder

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin juli-half oktober in één generatie; de meeste waarnemingen worden gedaan in augustus en september. De vlinders komen op smeer en in mindere mate op licht. Overdag rusten ze op een boomstam of een muur.

Levenscyclus

Rups: april-juli. De verpopping vindt plaats in een losse cocon tussen bladeren van de waardplant of in de strooisellaag. De soort overwintert als ei in een schorsspleet van de waardplant.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Clifden Nonpareil

Duitse naam

Blaues Ordensband

Franse naam

la Lichénée bleue , la Noctuelle du frêne

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Zie voor een uitgebreide toelichting op de Nederlandse naam de uitleg bij het rood weeskind.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Catocala: kato is onder en kalos is mooi. Deze soorten hebben mooie, helder gekleurde achter- of ondervleugels.
fraxini: Fraxinus excelsior is de gewone es. Linnaeus geeft deze boom ten onrechte aan als waardplant.

Auteursnaam en jaartal

(Linnaeus, 1758)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 41-48 mm. Deze opmerkelijk grote spinneruil heeft een grijsachtige voorvleugel met een opvallende witachtige vlek tussen de donkere niervlek en de binnenrand van de vleugel. De dubbele binnenste dwarslijn is golvend, de dubbele buitenste dwarslijn is onregelmatig en op sommige plaatsen diep getand. De donkere golflijn heeft een zigzaggend verloop. Kenmerkend is de zwarte achtervleugel met de blauwe band en de brede witte franje. Alle andere in Nederland voorkomende Catocala-soorten zijn kleiner, hebben een rode achtervleugel met zwarte banden en meestal een bruinere voorvleugel.

Gelijkende soorten rups

Rood weeskind (Catocala nupta), karmozijnrood weeskind (Catocala sponsa) en bruine sikkeluil (Laspeyria flexula).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten rups

bruine sikkeluil

rood weeskind

karmozijnrood weeskind

Verpreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een trekvlinder die verspreid over het land af en toe wordt waargenomen.

België

Zeer zeldzaam. Komt lokaal voor in Henegouwen, Namen en Luxemburg.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Komt waarschijnlijk in alle Europese landen voor. Men mag veronderstellen dat enige gebieden in de periferie (Engeland, Nederland, Portugal, Zuid-Spanje, Griekenland) spaarzaam of niet blijvend bezet zijn. De zuidgrens ongeveer volgens de lijn: Pyreneeën - Midden-Italië - Bulgarije - Noord-Turkije. Naar het noorden en oosten zeer wijdverbreid tot respectievelijk Noord-Zweden en de Grote Oceaan.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.