roomvlek Arctia villica

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

spinneruilen (EREBIDAE)

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt lokaal voor langs de westkust van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden. RL: gevoelig.

Rode lijst

gevoelig

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Mei-begin augustus in één generatie. Overdag kunnen de vlinders rustend op lage kruidenvegetatie of lopend op kale grond worden waargenomen. Ze zijn ´s nachts actief en komen op licht.

Levenscyclus

Rups: augustus-mei. De soort overwintert als rups; op milde winterdagen komt de rups tevoorschijn om te foerageren. In het voorjaar is de rups soms zonnend aan te treffen; in april verpopt hij zich in een losse cocon in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Cream-spot Tiger

Duitse naam

Schwarzer Bär

Franse naam

l'Écaille fermière , l'Écaille villageoise

Oud Nederlandse naam

roomvlakvlinder, zwarte beervlinder

Synoniemen

Chelonia villica

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De vlekken op de zwarte voorvleugels van deze soort zijn niet wit maar roomkleurig.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Arctia: arktos is een beer, naar de harige rupsen. Mouffet (1634) noemde een harige rups een 'bear-worm' en in het Duits is het een 'Bärenraupe'.
villica: villica is een huishoudster in een villa. Deze naam en die van A. caja zijn geheel overeenkomstig de gewoonte van Linnaeus om vrouwelijke namen te geven aan soorten met helder gekleurde achtervleugels.

Auteursnaam en jaartal

(Linnaeus, 1758)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 25-32 mm. De voorvleugel van deze beervlinder is zwart met een variabel patroon van roomkleurige vlekken; de achtervleugel is geel. Het brede zwart behaarde borststuk heeft roomkleurige schoudervlekken. De kleur van het achterlijf verloopt van geel tot helder rood aan het uiteinde.

Kenmerken rups

Tot 50 mm; lichaam zwart, bekleed met bruinachtige haarborstels, die op verheven wratten staan ingeplant; spiracula wit; poten purperachtig rood; kop roodachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

De bonte beer (Callimorpha dominula) heeft heel soms een gele achtervleugel, maar mist altijd de crèmekleurige vlek bij de wortel van de voorvleugel.

Gelijkende soorten rups

Mendicabeer (Diaphora mendica), sneeuwbeer (Spilosoma urticae), gele tijger (Spilosoma lutea), kleine beer (Phragmatobia fuliginosa), witte tijger (Spilosoma lubricipeda) en roodbandbeer (Diacrisia sannio).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

bonte beer

Gelijkende soorten rups

roodbandbeer

kleine beer

witte tijger

gele tijger

sneeuwbeer

mendicabeer

Verpreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt lokaal voor langs de westkust van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden. RL: gevoelig.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Een bekende vindplaats aan de kust. In Wallonië verspreid voorkomend in Namen en Luik; zeer zeldzaam in Luxemburg.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noord-Afrika en het Iberisch schiereiland via West- en Zuid-Europa naar het oosten via het gebied van de Zwarte Zee tot Rusland en zuidelijk daarvan tot Voor-Azië.

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Duinen, schorren, kwelders en slikken.

duinen

kwelders/schorren/slikken

Planten

Diverse kruidachtige planten, waaronder weegbree, zuring, brandnetel, dovenetel, vogelmuur, havikskruid, kruiskruid, ballote en paardenbloem. Opvallend is dat de rupsen vóór de overwintering vaak een sterke voorkeur hebben voor paardebloem en zich na de overwintering vooral richten op dovenetel.