Maaien voor vlinders
In de eerste jaren zonder beheer kunnen bloemrijke graslanden uitzonderlijk rijk aan vlinders zijn, maar wanneer het struweel oprukt, blijft van die rijkdom weinig meer over. Maaien (of grazen) is dus nodig om graslanden als vlinderleefgebied te behouden. Maar hoe doe je dat?
Een aantal vuistregels voor vlindervriendelijk maaibeheer
- Het type maaimachine is van zeer grote invloed op de sterfte.
* Maaien met de messenbalk (of met de zeis) geeft slechts een geringe sterfte van gemiddeld minder dan 10% omdat het maaisel bij het afmaaien verder weinig wordt verstoord.
* Schotelmaaiers (en ook schijf- en trommelmaaiers) geven een sterfte die gemiddeld nog beneden 30% blijft.
* De echte boosdoeners zijn de klepelmaaiers die door het maaisel fijn te hakselen een gemiddelde sterfte van boven de 80% veroorzaken. Helaas zijn dit de maaimachines die tegenwoordig het meest bij het bermbeheer worden ingezet. - Laat bij elke maaibeurt 10-20% van de oppervlakte overstaan:
* Spreek met de aannemer goed af hoe dit uitgevoerd moet worden; voor de duidelijkheid kunnen de hoeken van te sparen stroken met piketten worden afgezet, die voor de volgende maaibeurt verplaatst kunnen worden.
* Bij de keuze van te sparen plekken kort voor het moment van maaien hebben bloemrijke plekken prioriteit;
* Maai niet alleen in rechte blokken: variatie in expositie geeft ook een diverser microklimaat.
- Bij een volgende maaibeurt in hetzelfde seizoen een klein deel (ca. 25%) weer laten overstaan tot het volgende jaar.
- Laat de te sparen stroken tussen jaren rouleren, zodat niet steeds dezelfde plekken blijven overstaan (waardoor verruiging kan ontstaan).
- Op overgangen tussen grasland en bos kan enige ruimte aan ruigte en struweel worden geboden, door deze randen slechts eens in de 4-5 jaar te maaien.
- In parken en stroken direct langs de weg is er dan geen bezwaar om gazonbeheer met vaker maaien toe te passen
- Wanneer de vegetatie ruig is of dreigt te verruigen, kan een intensiever maaibeheer worden toegepast. Dit kan plaatsvinden door vaker, later of vroeger te maaien.
- Wanneer er toch voor grootschalig maaien wordt gekozen, is hoog afmaaien (ca. 12 cm) een goed alternatief om insecten te sparen.
- Probeer in matig productieve graslanden de kruidenrijkdom te bevorderen door ratelaar in het grasland te verspreiden. Deze halfparasiet onderdrukt de grasgroei en bevordert zo de kruidenrijkdom. De soort verspreidt zich goed met maaimachines, dus een goede volgorde van te maaien percelen doet wonderen!
- Monitoring van bloemenaanbod en vlinders geeft een goede indicatie of de ontwikkelingen in de goede richting gaan!
Meer lezen over maaibeheer voor vlinders
Sinusbeheer
Als beheerder zoek je naar het juiste tijdstip van maaien. Maai ik niet te vroeg, of juist te laat? Wat laat ik staan en wanneer wordt dat wel mee gemaaid? Dankzij 'sinusbeheer' wordt het voor beheerder makkelijker om dit in de praktijk toe te passen.
