kleine manteluil Lithophane furcifera

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. De laatste jaren zijn er weer meerdere waarnemingen uit Noord-Brabant.

Rode lijst

verdwenen

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind augustus-half oktober en na de overwintering half maart-eind april in één generatie. De vlinders komen op smeer en bezoeken bloemen van klimop en wilgenkatjes.

Levenscyclus

Rups: april-juni. Oudere rupsen rusten overdag in bastspleten, jonge rupsen tussen samengesponnen bladeren. De verpopping vindt plaats in een holletje in de grond. De soort overwintert als vlinder.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Conformist

Duitse naam

Braungraue Holzeule

Franse naam

la Xyline du bouleau

Synoniemen

Grapholitha furcifera, Xylina furcifera, Xylina conformis

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Kleine manteluil is al decennia-lang in gebruik in tuinbouwkringen. De achtergrond van deze soortnaam is onduidelijk.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Lithophane: lithos is een steen en phaino, phan is blijken te zijn; de vlinder vertoont gelijkenis met een steen en valt in rust daardoor nauwelijks op (hoewel de soorten uit dit geslacht vaker op een paaltje of takje zitten te rusten).
furcifera: furca is een vork met twee punten en fero is dragen. Dit wijst op de gespleten donkere veeg die vanuit de niervlek richting vleugelrand loopt.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1766)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-20 mm. De bruinachtig grijze voorvleugel van deze uil heeft een leigrijs marmerachtig vlekkenpatroon. In het wortelveld ligt langs de voorrand een lichte vlek die opvallend afsteekt tegen de zwarte schouderstreep. Kenmerkend is de dunne zwarte lengtestreep die vanaf de tapvlek evenwijdig aan de binnenrand van de vleugel loopt en eindigt ter hoogte van het midden van de niervlek; deze lengtestreep heeft aan het begin en het eind vaak een kleine vertakking. De niervlek valt op als een geeloranje vlek en in mindere mate geldt dat ook voor de tapvlek.

Gelijkende soorten vlinder

De gageluil (L. lamda) heeft een opvallende zwartachtige, naar binnen gerichte pijlvlek halverwege de getande golflijn; bovendien loopt de meestal dikkere zwarte lengtestreep in het midden van de vleugel door tot voorbij de niervlek.

Gelijkende soorten vlinder

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Broekbossen en andere vochtige gebieden.

Planten

Diverse loofbomen, waaronder (zwarte) els, berk, wilg en populier.

Waardplant

Els
Alnus

Berk
Betula

Populier
Populus

Wilg
Salix

Actualiteiten

Ontdek meer

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie