hoogveenglanslibel Somatochlora arctica

Levenswijze

Levenscyclus

Een klein deel van de (laat afgezette) eieren overwintert, maar het merendeel komt voor de winter uit. De larven leven op zeer voedselarme plaatsen en hebben daardoor een lang larvenstadium. Meestal worden drie winters als larve doorgebracht, soms twee, vier of vijf. Uitsluipen gebeurt vanaf eind mei tot eind juli, maar vooral in juni.

Larvenhuidjes zijn te vinden op het veenmos of enkele cm. hoog hangend aan een stengel die boven het veenmos uitsteekt.

De ei-afzetting vindt plaats in de middaguren tijdens warm weer. Het wijfje vliegt hierbij laag over het water met het negende en tiendeabdominaal segment omhooggebogen en dompelt met intervallen van enkele seconden het uiteinde van het abdomen in het water. Daarbij worden tien tot twintig eieren tegelijk afgezet; deze verdelen zich in het water en zinken naar de bodem (Schiemenz, 1953).
De eieren zijn met gel-achtige kleefstof omgeven, zijn ca. 0,5 mm lang, ovaal met aan één pool een kleine uitstulping. Elk wijfje produceert ongeveer 1600 eieren. (overgenomen uit soortenbank.nl)

Leefomgeving van de larve

De larven leven in dichte veenmospakketten, in kleine hoogveenputjes. Vaak is open water in de larvale biotoop niet of nauwelijks zichtbaar.

Biotoop

De hoogveenglanslibel komt voor in hoogvenen en mesotrofe vennen, waar slenken en bulten een kleinschalig mozaïek vormen, vaak met beenbreek (Narthecium ossifragum) als typerende plant. Een stelsel van kleine en ondiepe wateren met drijvende of onder water gelegen veenmossen (Sphagnum sp.) is noodzakelijk. Het water is slechts enkele tientallen centimeters diep en zuur (pH 4 tot 5) en stroomt soms licht. De populatie op de Brunssummerheide leeft in het bronnengebied van de Rode Beek, dat gevoed wordt door kwel- en regenwater. De vegetatie bestaat uit grote pollen van pijpenstrootje (Moliniacaerulea), gewone dophei (Erica tetralix) en aan de randen struikhei (Calluna vulgaris). Hiertussen liggen slenkvormige, grote en kleine depressies waarin submerse veenmossen domineren, met plaatselijk velden van beenbreek en drijftillen met veenmossen, witte snavelbies (Rhynchospora alba), ronde zonnedauw (Droserarotundifolia) en kleine zonnedauw (D.intermedia) (Wakkie & Hermans 1997). In het Woolsche Veen zit de hoogveenglanslibel in veenputjes die helemaal verland zijn met veenmossen. In 2005 is het soortbeschermingsplan  Hoogveenglanslibel verschenen (Ketelaar et al,2005). Door de activiteiten die hierdoor zijn ontplooid, is veel nieuwe kennis van de ecologie van de Hoogveenglanslibel opgedaan. Zo waren er bijvoorbeeld tot aan 2004 nog nooit larvenhuidjes in Nederland gevonden. Nadat op 15 Juni 2004 de eerste huidjes in het Wooldse Veen werden gevonden, volgden meer vondsten uit alle vijf populaties die Nederland op dit moment rijk is. Hierdoor ontstond een goed beeld van de voortplantingsbiotoop, wat gemiddeld kleine veenputjes of veenslenkjes zijn met minder dan 5% zichtbaar water en verder begroeid met veenmossen. Het grootste deel van de veenmossenbegroeiing bestaat uit bulten en een klein deel drijft op het water. In dit type putjes komen doorgaans geen andere soorten libellen tot voortplanting. Dit is een belangrijk gegeven, omdat larven van de Hoogveenglanslibel langzame groeiers zijn en slecht concurrentie kunnen verdragen.
Meer gedetailleerde ecologische informatie is te vinden in Groenendijk & Bouwman (2006a; 2006b ).
In België komen populaties voor op de Hoge Venen en bij de Zwarte Beek bij Koersel. De biotoop bestaat hier respectievelijk uit pingoruïnes en een 0,3 ha groot hoogveentje met mesotrofe veenmosvegetatie (Anselin 1985).

Overgenomen (met toestemming) uit:

• Atlas De Nederlandse Libellen en NCB Naturalis, soortenregister.
• Brachytron 2008 jrg: 11 (2). Een actualisatie van de verspreiding van de Nederlandse Libellen.